Tìm hiểu về giá trị của quyền chọn và cách định giá quyền chọn như thế nào?

79 / 100

Chứng khoán phái sinh chắc có lẽ không còn xa lạ đối với các nhà đầu tư nữa phải không? Các khái niệm về Hợp đồng quyền chọn, hợp đồng tương lai, Hợp đồng kỳ hạn các bạn có thể dễ dàng tìm thấy trên Internet. Bài viết này, mình sẽ tập trung về giá trị của quyền chọn là như thế nào? Và các yếu tố ảnh hưởng đến định giá quyền chọn.

giá trị của quyền chọn

Quyền chọn là một công cụ phái sinh, giá trị của nó phụ thuộc vào giá trị của cổ phiếu cơ sở. Và hầu hêt các công cụ phái sinh là các hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng giao sau hay những hợp đồng hoán đổi.

Xem thêm:

Điều gì xảy ra khi cổ phiếu bị hủy niêm yết?

Giá trị Doanh nghiệp là gì?

Định nghĩa về Quyền chọn

Quyền chọn là một hợp đồng mà trong đó chủ hợp đồng có quyền mua hoặc bán một tài sản tại một mức giá cố định vào trước một ngày cụ thể.

Ví dụ: Bạn có một quyền chọn, mà tài sản cơ sở là một tòa nhà có thể cho phép bạn mua tòa nhà đó với giá $1 triệu vào ngày Thứ 7 trước ngày thứ 4 của tuần thứ 3 trong tháng 1 năm 2015 hoặc vào bất cứ ngày nào trước đó.

Quyền chọn là một dạng hợp đồng tài chính bởi chúng mang lại cho người mua quyền chứ không phải nghĩa vụ phải làm một điều gì đó. Người mua chỉ thực hiện quyền chọn nếu làm như vậy là có lợi và ngược lại nếu bất lợi thì người mua quyền chọn ấy sẽ không sử dụng.

Các định nghĩa liên quan đến quyền chọn mà một nhà đầu tư cần biết:

Thực hiện quyền chọn: hành động mua hoặc bán tài sản cơ sở thông qua hợp đồng quyền chọn

Giá thực hiện: giá được ấn định trong hợp đồng quyền chọn, mà tại mức giá đó người sở hữu quyền chọn có thể mua hoặc bán tài sản cơ sở.

Ngày đáo hạn: ngày đáo hạn của quyền chọn, sau ngày này quyền chọn không còn hiệu lực.

Quyền chọn kiểu châu Âu và quyền chọn kiểu Mỹ: quyền chọn kiểu Mỹ là quyền chọn cho phép thực hiện bất cứ lúc nào trước hoặc vào ngày đáo hạn. Quyền chọn kiểu châu Âu chỉ cho phép thực hiện quyền chọn vào ngày đáo hạn.

Thế nào là quyền chọn mua?

Quyền chọn mua là loại quyền chọn phổ biến nhất trong quyền chọn. Đối với quyền này, cho phép người nắm giữ nó có quyền được mua một tài sản tại một mức giá cố định trong một khoảng thời gian nhất định.

Ví dụ: Quyền chọn mua trên cổ phiếu IBM có thể được mua tại sàn giao dịch Chicago Board Options Exchange. IBM không phát hành quyền chọn mua cho cổ phiếu của mình. Thay vào đó các nhà đầu tư cá nhân là những người mua và người bán nguyên thủy các quyền chọn mua trên cổ phiếu IBM.

Giả sử đang là ngày 1 /4. Một quyền chọn mua cổ phiếu IBM đang được giao dịch cho phép một nhà đầu tư mua 100 cổ phiếu IBM vào ngày 19 tháng 9 hoặc trước ngày này ở mức giá thực hiện là $100.

Đây sẽ làm một quyền chọn có giá trị nếu giá cổ phiếu IBM vượt quá $100 trước hoặc vào ngày 19 tháng 9.

Giá trị quyền chọn mua tại ngày đáo hạn

Bạn là một nhà đầu tư, cách nào giúp bạn xác định được giá trị của một quyền chọn mua tại ngày đáo hạn? Câu trả lời sẽ phụ thuộc vào giá trị của tài sản cơ sở tại ngày đáo hạn

Ví dụ: theo ví dụ IBM ở trên

Giả sử giá cổ phiếu là $130 tại ngày đáo hạn. Bạn mua quyền chọn mua, nên có quyền mua tài sản cơ sở tại giá thực hiện là $100. Nói cách khác là bạn có quyền thực hiện quyền chọn này. Khi bạn được quyền mua một tài sản ở mức giá $100, trong khi tài sản đó có lại giá trị $130 là một điều có lợi. Và giá trị của quyền này có giá bằng $30 vào ngày đáo hạn. Quyền chọn này sẽ còn có giá trị cao hơn nếu giá cổ phiếu cao hơn vào ngày đáo hạn. 

Nếu giá cổ phiếu lớn hơn giá thực hiện, thì chúng ta nói nói quyền chọn mua đang cao giá. Nếu giá cổ phiếu thấp hơn so với giá thực hiện, khi đó chúng ta nói quyền chọn mua này đang kiệt giá. Người nắm giữa quyền chọn sẽ không thực hiện nó trong trường hợp này.

Ví dụ: nếu giá cổ phiếu tại thời điểm đáo hạn là $90, thì sẽ không có nhà đầu tư lý trí nào lại thực hiện quyền chọn. Tại sao phải trả $100 cho cổ phiếu có giá trị chỉ $90.

Bởi nguyên tắc người nắm giữ quyền chọn không có nghĩa vụ phải thực hiện quyền chọn, họ có thể từ bỏ quyền chọn này. Do đó, nếu giá cổ phiếu của IBM là thấp hơn $100 vào ngày đáo hạn, giá trị của quyền chọn mua sẽ là $0.

Thế nào là quyền chọn bán?

Quyền chọn bán cho phép người nắm giữ nó có quyền bán cổ phiếu tại một mức giá cố định.

Giá trị quyền chọn bán tại ngày đáo hạn

Giả sử giá thực hiện của quyền chọn bán là $50 và giá cổ phiểu tại thời điểm đáo hạn là $40. Bạn nắm giữ quyền chọn này sẽ có quyền bán cổ phiếu giá cao hơn thị trường.

Trong khi đó, nhà đầu tư có thể mua cổ phiếu tại giá thị trường $40 và ngay đó bán nó với giá thực hiện quyền chọn là $50, thu về một khoản lợi nhuận $10. Vì thế giá trị của quyền chọn này tại thời điểm đáo hạn là $10.

Và lợi nhuận sẽ còn cao hơn nếu giá cổ phiếu trên thị trường xuống thấp hơn nữa.

Giả sử cổ phiếu tại thời điểm đáo hạn đang được giao dịch tại mức giá $60. Người nắm giữ quyền chọn bán sẽ không muốn thực hiện quyền chọn. Vì sẽ không có ai bán một cổ phiếu tại giá $50 trong khi trên thị trường giá cổ phiếu là $60. Nghĩa là người nắm giữ quyền chọn này sẽ bỏ qua quyền chọn,  để cho nó đáo hạn.

Các yếu tố xác định giá trị quyền chọn mua

Các yếu tố quyết định giá trị của quyền chọn mua được chia thành 2 nhóm

giá trị của quyền chọn

Nhóm 1: chứa các đặc tính của hợp đồng quyền chọn gồm: 2 đặc tính cơ bản của hợp đồng quyền chọn là giá thực hiện và ngày đáo hạn.

Nhóm 2: tập hợp các yếu tố ảnh hưởng đến giá quyền chọn: đặc điểm của chứng khoán cơ sở và thị trường.

Giá thực hiện

Một sự tăng giá trong giá thực hiện sẽ làm giảm giá trị của quyền chọn mua

Ví dụ: Bạn có 2 quyền chọn mua đối với một cổ phiếu, cổ phiếu này đang bán ở mức $60. Quyền chọn đầu tiên có giá trị thực hiện là $50 và quyền chọn thứ hai có giá trị thực hện là $40. Bạn nghĩ bạn thích quyền chọn nào hơn? Rõ ràng, bạn sẽ thích quyền chọn mua với giá thực hiện là $40 vì nó đang cao giá $20 (60-40).

Ngày đáo hạn

Giá trị của một quyền chọn mua kiểu Mỹ ít nhất phải bằng giá trị của một quyền chọn giống hệt nó nhưng thời gian đáo hạn ngắn hơn.

Ví dụ: Xét 2 quyền chọn mua kiểu Mỹ: một quyền chọn có thời gian gian đáo hạn là 9 tháng và quyền chọn kia sẽ hết hạn sau 6 tháng. Rõ ràng quyền chọn 9 tháng có các quyền giống với quyền chọn 6 tháng, thời gian dài hơn 3 tháng nữa để quyền này có thể được thực hiện. Vì vậy, nó có giá trị cao hơn.

Giá cổ phiếu

Nếu các điều kiện khác không đổi, khi giá cổ phiếu càng cao thì các quyền chọn mua sẽ càng có giá trị

Ví dụ: Nếu một cổ phiếu cơ sở có giá $80, một quyền chọn mua với giá thực hiện $100 sẽ không có giá trị cao. Nếu giá cổ phiếu tăng vọt đến $120, quyền chọn mua sẽ trở thành giá trị hơn nhiều.

Mối liên hệ giữa giá cổ phiếu và giá quyền chọn, khi giá cổ phiếu càng cao thì càng tăng giá quyền chọn mua: 

Khi cổ phiếu không có giá trị: các quyền chọn mua sẽ không có giá trị nếu cổ phiếu cơ sở không có giá trị. Bạn có thể hiểu là, nếu cổ phiếu không có khả năng tăng giá trở lại thì việc trả giá thực hiện để mua cổ phiếu là vô nghĩa

Khi giá cổ phiếu là cao hơn nhiều so với giá thực hiện: người sở hữu quyền chọn mua sẽ thực hiện nó. Và người đó có thể xem như mình đang sở hữu cổ phiếu ngay lúc này, nhưng chỉ có một sự khác biệt duy nhất đó là cô ấy sẽ trả giá thực hiện tại thời điểm đáo hạn. Như vậy, giá trị của quyền chọn mua, phải là: Giá cổ phiếu- Hiện giá của giá hiện thực

Nhân tố quan trọng: Biến động của Giá tài sản cơ sở

Giá tài sản cơ sở càng biến động, quyền chọn mua sẽ càng có giá trị.

giá trị của quyền chọn

Ví du: Giả sử rằng ngay trước khi quyền chọn mua đáo hạn, giá cổ phiếu sẽ là $100 với xác suất 0,5 hoặc $80 với xác suất 0,5. Vậy giá trị của một quyền chọn mua với giá thực hiện $110 là bao nhiêu? Rõ ràng, nó không có giá trị, vì dù xảy ra trường hợp nào với các cổ phiếu, giá của nó cũng luôn luôn thấp hơn giá trị thực hiện.

Điều gì sẽ xảy ra nếu giá cổ phiếu trở nên biến động mạnh hơn? Giả sử ở trường hợp tốt nhất giá tăng lên thêm $20 và trường hợp xấu nhất giá giảm thêm $20. Bây giờ các cổ phiếu có cơ hội 50-50 để có giá $60 hoặc $120. Chúng ta đã mở rộng khoảng giá trị có thể của giá cổ phiếu, nhưng tất nhiên, giá trị kỳ vọng của cổ phiếu vẫn không đổi.

Các bạn thấy đó, lúc này quyền chọn mua đã có giá trị, vì 50% cơ hội giá cổ phiếu sẽ là $120, tức là cao hơn $10 so với giá thực hiện là $110, đây là có một sực kiện khác biệt cơ bản giữa việc nắm giữ quyền chọn và nắm giữ tài sản cơ sở.

Lãi suất

Giá trị của một quyền chọn mua là đồng biến với lãi suất. Đều này dễ dàng hiểu như sau: người mua quyền chọn mua không phải trả tiền với mức giá thực hiện cho đến khi họ thực hiện quyền chọn. Khả năng trì hoãn thanh toán này có giá trị hơn khi lãi suất cao và ít có giá trị khi lãi suất thấp. 

Kết Luận

Tri thức luôn nhà con đường ngắn nhất giúp ta thành công, tìm hiểu về tri thức không bao giờ là dư thừa. Nhất là khi bạn đang sử dụng chính đồng tiền của mình để tạo ra tiền. Hiểu được tri thức, vận dụng nó để tìm kiếm cơ hội. Hy vọng bài viết về đề tài ” giá trị quyền chọn” sẽ giúp ích được nhiều cho các bạn đang đầu tư trong lĩnh vực chứng khoán phái sinh.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *