Sự kiện thiên nga đen là gì?

Thiên nga đen là gì? Sự kiện thiên nga đen là những sự kiện hiếm, không thể đoán trước được và để lại hậu quả nặng nề cho giới đầu tư mỗi khi nó diễn ra. Một sự kiện thiên nga đen có thể dẫn đến tổn thất lớn trên thị trường và gây hại nghiêm trọng cho nền kinh tế.

Ý nghĩa thiên nga đen

Nhiều người nghĩ rằng chỉ có thiên nga trắng tồn tại. Cho đến năm 1697, khi một nhà thám hiểm người Hà Lan tìm thấy thiên nga đen ở Australia, giả thiết này mới thay đổi. Sự kiện này gây bất ngờ và làm thay đổi sâu sắc các lý thuyết về động vật học.

Gần đây hơn, thuật ngữ này đã được quy cho một số sự kiện thị trường chứng khoán. 

Năm 2007, một nhà toán học và nhà kinh doanh cũ tên là Nassim Nicholas Taleb đã sử dụng thuật ngữ này làm tiêu đề cho cuốn sách của mình để mô tả những sự kiện hiếm hoi và có tác động sâu sắc xảy ra trong xã hội. Ông giải thích rằng không chỉ các sự kiện không thể đoán trước và hiếm mà mọi người có những giải thích đơn giản về các sự kiện sau sự kiện – như thể các sự kiện có thể đoán trước được.

Lý thuyết về Thiên nga đen trên thị trường chứng khoán

Sự kiện thiên nga đen trên thị trường chứng khoán có ba đặc điểm:

1. Không thể đoán trước.
2. Có ảnh hưởng rộng khắp.
3. Các nhà đầu tư hợp lý hóa sự kiện theo cách gọi là thành kiến nhận thức muộn, khiến nó có vẻ như thể sự kiện có thể dự đoán được.

Sự kiện thiên nga đen thường được coi là sự kiện có tác động tiêu cực đến thị trường chứng khoán, khiến các nhà đầu tư mất cảnh giác.

Bởi vì các nhà đầu tư sử dụng nhận thức muộn màng để xem xét điều gì đã xảy ra trong các sự kiện thiên nga đen trước đó, họ tìm kiếm mẫu thiên nga đen để giúp dự đoán các sự kiện trong tương lai. Tuy nhiên, theo định nghĩa, một sự kiện thiên nga đen khó có thể đoán trước được.

Sự không thể đoán trước này dẫn đến cái được gọi là nghịch lý thiên nga đen. Nghịch lý thiên nga đen nói rằng các nhà đầu tư không thể loại trừ các lý thuyết chỉ vì họ chưa nhìn thấy chúng trước đây. Đây là lý do tại sao các nhà đầu tư cần tính đến tất cả các kết quả có thể xảy ra.

Ảnh hưởng của sự kiện thiên nga đen

Giá tài sản thường bị ảnh hưởng tiêu cực nhất bởi sự kiện thiên nga đen. Bởi vì các sự kiện thiên nga đen không thể được dự đoán trước nên các nhà đầu tư phải giả định rằng chúng sẽ xảy ra. Từ đó, các nhà đầu tư nên phân bổ danh mục đầu tư của mình để chuẩn bị cho các tình huống xấu nhất.

Theo truyền thống, các nhà đầu tư tiếp xúc với sự kiện thiên nga đen trên thị trường có thể sẽ thấy giá trị tài khoản giảm mạnh. Thị trường có thể chứng kiến nhiều đợt bán tháo khiến giá xuống thấp hơn nữa.

Ví dụ về sự kiện Thiên nga đen

Các nhà đầu tư có thể xem xét các sự kiện trước đó để học hỏi từ các sự kiện thiên nga đen. Một số ví dụ phổ biến bao gồm bong bóng dotcom và sự sụp đổ của thị trường nhà đất.

2001 Bong bóng Dotcom

Bong bóng dotcom năm 2001 là một ví dụ kinh điển về sự kiện thiên nga đen. Vào năm 2001, Internet vẫn còn rất mới với rất ít ứng dụng thương mại trực tuyến được sử dụng.

Tuy nhiên, các công ty công nghệ đang đầu tư rất nhiều vào tăng trưởng, và giá cổ phiếu của những công ty này đã trở nên tăng cao. Cuối cùng, các công ty bắt đầu vỡ nợ và giá giảm xuống. Nhiều công ty liên tiếp đóng cửa khiến giá cổ phiếu tiếp tục giảm. Các nhà đầu tư bị ảnh hưởng nặng nề khi nền kinh tế bước vào thời kỳ suy thoái.

Sự sụp đổ của thị trường nhà ở năm 2008

Trước năm 2008, các tiêu chuẩn khoan dung đối với thế chấp nhà đã dẫn đến lạm phát thị trường nhà ở, cuối cùng dẫn đến giá cả ở mức bong bóng khi phát hành thế chấp dưới chuẩn tăng lên. 

Các ngân hàng và các quỹ lớn vốn hóa trên thị trường, tạo ra các chứng khoán được thế chấp đảm bảo, đến lượt nó, khiến các ngân hàng thực hiện các khoản cho vay rủi ro hơn. Cuối cùng, thị trường nhà đất sụp đổ, dẫn đến nhiều chủ nhà vỡ nợ đối với các khoản thế chấp của họ, gây ra tác hại thảm khốc hơn cho thị trường. Toàn bộ tổ chức tài chính gần như sụp đổ.

Dự đoán sự kiện Thiên nga đen

Theo định nghĩa, các sự kiện thiên nga đen là không thể đoán trước. Điều này đồng nghĩa với việc nhà đầu tư sẽ rất khó nhận thấy sự kiện thiên nga đen tiếp theo xảy ra. Các nhà đầu tư có thể theo dõi các “chuyên gia” và lắng nghe các lý thuyết nói về những sự kiện tiềm ẩn có thể gây ra hậu quả thảm khốc nhưng lịch sử đã chứng minh rằng các “chuyên gia” tài chính không thể dự đoán được điều gì một cách chắc chắn.

Chiến lược đầu tư và quản lý rủi ro của Black Swan

Cuốn sách của Taleb phác thảo các chiến lược để chuẩn bị cho các sự kiện thiên nga đen với lĩnh vực trọng tài chính là quản lý rủi ro. Taleb thảo luận về những gì được gọi là chiến lược tạ. Chiến lược này giữ phần lớn tài sản của nhà đầu tư trong các phương tiện cực kỳ an toàn và chuyển một tỷ lệ nhỏ sang các khoản đầu cơ. Phần rủi ro của danh mục đầu tư không được vượt quá 10% của toàn bộ danh mục đầu tư.

Một chiến lược khác mà nhà đầu tư có thể thực hiện để giảm thiểu tác động của sự kiện thiên nga đen là đa dạng hóa. Thông thường, khi một khu vực của thị trường hoạt động tốt, các khu vực khác có xu hướng hoạt động kém hơn. Bằng cách có một danh mục đầu tư đa dạng, các nhà đầu tư có thể tận dụng lợi thế của sự tăng trưởng trong các điều kiện thị trường khác nhau.

May mắn thay, sự kiện thiên nga đen rất hiếm. Tuy nhiên, khi chúng xảy ra, chúng sẽ dẫn đến sự sụt giảm thảm hại của giá thị trường. Các nhà đầu tư nên kỳ vọng điều tồi tệ nhất có thể xảy ra và lập kế hoạch danh mục đầu tư của họ cho phù hợp.