Cổ phiếu Trái phiếu là gì? Cách thức hoạt động

Tiền nhiều thì mua đất, tiền ít thì mua vàng, thậm chí ít tiền vẫn mua đất được miễn là ngân hàng cho vay. Tại sao lại như vậy, đó chính là tâm lý của mọi người nhất là ở Việt Nam. Nơi mà mọi người điều nghĩ mua vàng và mua đất sẽ bảo vệ tốt nhất nguồn tiền của mình trước mọi hoàn cảnh. Trong giai đoạn hiện nay, khi mọi người phải đối mặt với lạm phát, nó đã và đang ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống của mọi người. Bảo vệ tiền, hoặc tăng lợi nhuận từ nguồn tiền của mình chính là ưu tiên hàng đầu của mọi nhà đầu tư. Bài viết này sẽ giúp các bạn tìm hiểu Cổ phiếu trái phiếu là gì? Cách thức hoạt động ra sao? Và hiện nay tại sao nhiều người lại quan tâm nhiều đến kênh đầu tư này.

Hiện này dòng tiền đổ về cổ phiếu và trái phiếu cũng ngày càng tăng, vì mọi người cho rằng đây cũng là một cách tốt để theo kịp lạm pháp. Mặc dù, giá cổ phiếu có thể lên hoặc xuống nhưng lợi nhuận thu về chắc chắn sẽ vượt mặt được lạm phát, đặc biệt là trong chiến lược đầu tư dài hạn. Hiểu được cổ phiếu và trái phiếu khác nhau như thế nào, cách chúng tạo ra lợi nhuận và các đặc tính rủi ro tương ứng của chúng, có thể giúp các nhà đầu tư phát triển một danh mục đầu tư phù hợp với mục tiêu đầu tư cá nhân của họ.

Cổ phiếu trái phiếu là gì?

Khái niệm cơ bản

Cổ phiếu đại diện cho quyền sở hữu vốn cổ phần trong một công ty. Một khi sở hữu cổ phiếu phổ thông bạn sẽ trở thành chủ sở hữu một phần của doanh nghiệp, dựa trên tỷ lệ sở hữu của mình.

Trái phiếu lại đại diện cho khoản nợ mà một công ty đã phát hành, không có quyền sở hữu công ty nào được cấp cho những người sở hữu.

Một công ty phát hành cổ phiếu và trái phiếu như một cách huy động vốn cho các nhu cầu ngắn hạn hoặc đầu tư trong tương lai. Cổ phiếu đại diện cho vốn chủ sở hữu của một công ty, trong khi trái phiếu đại diện cho một khoản nợ của công ty phải được hoàn trả một cách hợp pháp. Cả cổ phiếu và trái phiếu đều có thể được giao dịch bởi các nhà đầu tư trên thị trường thứ cấp sau khi một công ty đã phát hành chúng.

Lợi nhuận

Với trái phiếu, các nhà đầu tư thường nhận được lãi suất từ ​​công ty và những khoản thanh toán này được gọi là phiếu giảm giá. Lãi suất coupon của trái phiếu được ấn định tại thời điểm phát hành và thường không thay đổi ngoại trừ trường hợp trái phiếu có lãi suất thả nổi. Một số trái phiếu, được gọi là trái phiếu không phiếu giảm giá, không trả lãi theo thời gian, nhưng được phát hành với giá chiết khấu sâu và đáo hạn theo mệnh giá.

Lợi tức cổ phiếu được thúc đẩy bởi sự tăng giá cổ phiếu của một công ty, cũng như thông qua việc trả cổ tức, thông thường đại diện cho việc trả lại một số lợi nhuận của công ty cho các cổ đông.

Quyền biểu quyết

Quyền biểu quyết thường được giao cho các cổ đông phổ thông, ngoài ra cũng có một số loại cổ phiếu không cung cấp quyền biểu quyết. Những điều đó cho phép các nhà đầu tư bỏ phiếu về các vấn đề được đưa ra trước hội đồng quản trị của công ty. Ví dụ bao gồm bỏ phiếu về việc có chấp nhận đề nghị tiếp quản hay không hoặc loại bỏ một thành viên hội đồng quản trị khỏi ghế của họ. 

Trái chủ không có quyền biểu quyết.

Quyền phá sản

Cổ đông và trái chủ được đối xử khác nhau nhiều trong trường hợp công ty phá sản. Nếu một công ty phá sản, trái chủ là một trong những người đầu tiên nhận tiền thu được từ việc thanh lý, hoặc chứng khoán mới từ việc tái cơ cấu. 

Trong khi đó, các cổ đông thường sẽ chỉ thu về bất kỳ giá trị còn lại nào sau khi trái chủ đã được đền bù đầy đủ.

Cần lưu ý rằng các bên liên quan khác, chẳng hạn như người hưu trí, nhân viên hiện tại và các cơ quan chính phủ, có thể xếp hạng ưu tiên cao hơn đối với trái chủ. Trong trường hợp phá sản, thường có rủi ro đáng kể là các trái chủ không được hoàn thành toàn bộ, mặc dù trong hầu hết các trường hợp, họ sẽ nhận được một thứ gì đó.

Cách thức hoạt động

Trái phiếu

Khi các nhà đầu tư mua trái phiếu công ty hoặc trái phiếu chính phủ, họ đang mua một khoản vay do tổ chức đó phát hành. Trái chủ là chủ nợ, giống như bất kỳ tổ chức nào cho một công ty vay tiền. Công ty hoặc chính phủ ghi lại trái phiếu đã phát hành dưới dạng nợ trên bảng cân đối kế toán của họ. 

Trái phiếu được phát hành với lãi suất coupon, là lãi suất mà công ty trả cho người sở hữu trái phiếu. Trái phiếu cũng được phát hành với thời gian đáo hạn, có thể là một năm hoặc có thể là 10, 20 hoặc 30 năm trong tương lai.

Chất lượng tài chính của công ty phát hành, cùng với thời hạn của trái phiếu, là những yếu tố quyết định chính để ấn định lợi tức trái phiếu. Thông thường, các kỳ hạn dài hơn và xếp hạng tín dụng thấp hơn có liên quan đến lợi suất trái phiếu cao hơn, trong khi các kỳ hạn ngắn hơn và xếp hạng tín dụng cao hơn có nghĩa là các công ty có thể phát hành nợ với lãi suất thấp hơn. Xếp hạng tín dụng được chỉ định bởi các cơ quan như Standard & Poor’s và Moody’s.

Debtholders, ngoại trừ trường hợp trái phiếu không phiếu giảm giá, thường nhận thanh toán phiếu giảm giá hàng tháng, hàng quý hoặc nửa năm. Các phiếu giảm giá nửa năm có xu hướng là tiêu chuẩn. Khi đáo hạn, công ty hoặc tổ chức chính phủ sẽ trả lại số tiền gốc đã đầu tư.

Ví dụ về lãi suất trái phiếu

Nếu một nhà đầu tư mua một trái phiếu trị giá 10.000 đô la với lãi suất trái phiếu là 4,5%, đáo hạn trong 10 năm, công ty dự kiến ​​sẽ trả cho nhà đầu tư 450 đô la mỗi năm. Khi trái phiếu đáo hạn, công ty sẽ trả lại 10.000 đô la ban đầu cho nhà đầu tư. Trong khoảng thời gian 10 năm đó, nhà đầu tư cũng sẽ nhận được tổng cộng $4,500 thanh toán bằng phiếu giảm giá. Tất nhiên, các khoản thanh toán phụ thuộc vào khả năng thanh toán của công ty.

Cổ phiếu

Các nhà đầu tư có thể sở hữu một phần của công ty bằng cách mua cổ phiếu phổ thông của công ty đó trên sàn giao dịch chứng khoán, hoặc thông qua phát hành lần đầu ra công chúng (IPO). Nhà đầu tư nắm giữ càng nhiều cổ phiếu, thì họ càng sở hữu nhiều công ty hơn. Cổ đông tham gia một cách hiệu quả vào cả lãi và lỗ của công ty mà họ sở hữu cổ phiếu. 

Hơn nữa, giá trị cổ phiếu của một công ty dao động cùng với dự đoán về những thành công và thất bại của công ty, vì vậy các cổ đông thường gặt hái lợi ích trước khi lãi và lỗ của công ty được báo cáo chính thức.

Nếu cổ phiếu của công ty được bán với giá 25 đô la một cổ phiếu và nhà đầu tư có 2.500 đô la để đầu tư, họ có thể mua 100 cổ phiếu. Nếu công ty hoạt động tốt và giá cổ phiếu tăng lên 37,50 đô la, khoản đầu tư của nhà đầu tư đã tăng 50%. Ngược lại, nếu công ty hoạt động kém và giá cổ phiếu giảm xuống còn 12,50 đô la, nhà đầu tư sẽ lỗ 50%. Lãi và lỗ không bị ràng buộc cho đến khi nhà đầu tư bán cổ phiếu

Đầu tư cổ phiếu, trái phiếu trong giai đoạn hiện nay

Nếu bạn là một nhà đầu tư chứng khoán Việt Nam cũng đã dễ dàng nhận thấy trong những năm gần đây thị trường chứng khoán có mức tăng trưởng chóng mặt. Mặt dù phải đối mặt với mối lo ngại về lạm phát, nhưng với việc cung ứng tiền tăng mạnh và mở rộng chi tiêu của chính phủ đã giúp cho thị trường tăng.

Nếu bạn là một nhà đầu tư chứng khoán quốc tế, thì đây lại là một cơ hội tốt để các bạn mua vào. Theo như  Philip A. Fisher tác giả của cuốn Cổ phiếu thường lợi nhuận phi thường, thì ông cho rằng Đừng e ngại mua vì lo sợ chiến tranh. 

Trong suốt thế kỷ XX gần như bất cứ khi nào nổ ra các cuộc chiến tranh lớn ở bất kỳ đâu, hay bất cứ khi nào Mỹ tham chiến thì thị trường chứng khoán Mỹ luôn có xu hướng sụt giảm mạnh khi xuất hiện nỗi lo sợ nguy cơ chiến tranh và phục hồi nhanh chóng khi nỗi lo sợ đó qua đi. Và sau khi chiến tranh kết thúc, hầu như giá cổ phiếu luôn tăng lên chứ không phải giảm xuống.

Theo ông, nếu mới chỉ có nguy cơ chiến tranh thì việc cần làm là mua cổ phiếu vào nhưng với tốc độ chậm dần lại và ở quy mô nhỏ.

Còn nếu chiến tranh xảy ra, hãy tăng tốc mua lên đáng kể, bạn chỉ cần chắc chắn là đang mua cổ phiếu của các công ty mà nhu cầu sản phẩm hoặc dịch vụ của họ vẫn tăng lên trong thời gian chiến tranh hay những công ty đó có thể điều chỉnh cơ sợ vật chất cho phù hợp với sản xuất thời chiến. 

Xem thêm:

Đầu tư giá trị là gì? Có phải đây là kênh đầu tư an toàn bền vững?

Bong bóng thị trường chứng khoán là gì?

Kết luận

Đồng tiền của bạn sẽ ngày càng mất giá trong tương lai, đối với những mục tiêu tài chính dài hạn, thì lạm phát có thể phá hỏng tất cả. Tìm các bảo vệ nguồn tiền và tăng sinh lợi nhuận chính là cách tốt nhất để vượt qua lạm phát. Chúc các bạn đầu tư thành công!