Trước năm 2013, khi nói đến đầu tư Trái phiếu, hầu hết khối Khách hàng cá nhân sẽ không nghĩ đến hình thức đầu tư này. Người dân, kể cả doanh nghiệp đều cho rằng đầu tư Trái phiếu chỉ phù hợp với các nhà đầu tư tổ chức tài chính lớn như Ngân hàng, Bảo hiểm, Công ty tài chính…. Bởi từ lâu trái phiếu được phát hành theo lô lớn với tổng giá trị phát hành lên tới hàng trăm tỷ, hàng ngàn tỷ.
Trái phiếu Doanh nghiệp, Trái phiếu Ngân hàng từ năm 2013 đến nay đã dần trở thành một kênh đầu tư hấp dẫn trên thị trường, cạnh tranh trực tiếp với sản phẩm tiết kiệm truyền thống của Ngân hàng, bên cạnh các kênh đầu tư phổ biến bao gồm: vàng, ngoại tệ, bất động sản, cổ phiếu….
Thời gian qua theo quan sát của mình, trái phiếu doanh nghiệp đã và đang được chào bán trên thị trường (bao gồm cả Trái phiếu Ngân hàng) có đơn vị tư vấn phát hành, bảo lãnh phát hành uy tín và do các công ty chứng khoán đảm nhiệm các quy trình mua bán, chuyển nhượng và là cầu nối thanh toán cho nhà đầu tư.
Có thể nói, trong bối cảnh các kênh đầu tư truyền thống: Vàng, chứng khoán, ngoại hối, bất động sản... tiềm ẩn nhiều rủi ro, biến động khó lường thì việc nhà đầu tư chú ý kênh trái phiếu với mức lãi suất kỳ vọng cao hơn lãi suất tiết kiệm ngân hàng là một trong lựa chọn đầu tư tương đối khôn ngoan.
7 ích chủ yếu khi tham gia đầu tư trái phiếu doanh nghiệp
1. Kỳ vọng hưởng lợi suất đầu tư cao hơn hẳn lãi suất tiệm kiệm thông thường cùng kỳ hạn của các ngân hàng, tổ chức tín dụng, mà không cần lo đến biến động lãi suất ngân hàng.
Có hai dạng lãi suất trái phiếu phổ biến trên thị trường hiện nay:
+ Lãi suất cố định.
+ Lãi suất thả nổi: Lãi suất tham chiếu + Biên độ.
(Lãi suất tham chiếu: Trung bình cộng lãi suất của các ngân hàng tham chiếu với cùng kỳ hạn, thông thường các ngân hàng tham chiếu là BIDV, VCB, Agribank, Vietinbank).
2. Được tham gia các kỳ hạn đầu tư linh hoạt, với nhiều kỳ hạn khác nhau: 01 tháng, 03 tháng, 06 tháng, 01 năm mà không phụ thuộc vào kỳ hạn thực sự của trái phiếu (Thông thường kỳ hạn thực sự của trái phiếu phải từ tối thiểu 01 năm trở lên, trái phiếu Ngân hàng thường từ 03 năm trở lên).
3. Đa dạng danh mục đầu tư cá nhân, tối đa lợi ích. Mọi kênh đầu tư đều có những rủi ro, vì vậy để tối đa lợi ích các nhà đầu tư trên thị trường luôn đa dạng sản phẩm đầu tư và trái phiếu thuộc kênh đầu tư an toàn nhất trên thị trường. (Rủi ro được nhắc đến tại mục này bao gồm cả rủi ro về thiệt hại, và cả rủi ro về lợi ích nhận được đều được gọi chung là rủi ro).
4. Học cách làm quen và trải nghiệm với sản phẩm tài chính chuyên nghiệp vốn chỉ dành cho các tổ chức lớn.
5. Có thể cầm cố trái phiếu tại các tổ chức tín dụng chấp nhận cầm cố trái phiếu.
6. Thanh khoản cao: Thông thường sản phẩm đầu tư trái phiếu trên thị trường sẽ có cam kết mua lại trái phiếu từ tổ chức phát hành trong khoảng thời gian nhất định sau ngày phát hành. Hoặc đơn vị tư vấn phân phối sẽ chịu trách nhiệm tìm kiếm đối tác mua lại trái phiếu khi nhà đầu tư có nhu cầu bán lại trái phiếu.
7. Người sở hữu Trái phiếu có thể được: mua – bán, cho tặng, thừa kế…và các quyền khác theo quy định của pháp luật, được cung cấp bản công bố thông tin phát hành và các hồ sơ liên quan.
6 tiêu chí giảm thiểu rủi ro khi quyết định nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp
1. Lựa chọn Trái phiếu/Chứng chỉ quỹ của doanh nghiệp/Công ty quản lý quỹ có uy tín trên thị trường.
2. Lĩnh vực kinh doanh của doanh nghiệp đang có nhiều cơ hội phát triển, phát triển bền vững.
3. Bên tư vấn phát hành là tổ chức uy tín: Thường sẽ là các công ty chứng khoán uy tín.
4. Có bảo lãnh phát hành hoặc không: Công ty chứng khoán uy tín, Ngân hàng uy tín.
5. Kiểm toán báo cáo tài chính năm trước của năm phát hành trái phiếu phải là đơn vị kiểm toán uy tín. (ví dụ: Được UBCK chấp thuận kiểm toán với các đơn vị niêm yết cũng là một tiêu chí để xem xét).
6. Trường hợp trái phiếu có tài sản đảm bảo hoặc không: Tài sản đảm bảo phải được đơn vị quản lý có uy tín quản lý.
Đối tượng khách hàng nào phù hợp với việc đầu tư trái phiếu doanh nghiệp?
1. Có khả năng tài chính
Có sản phẩm đầu tư trái phiếu trên thị trường áp dụng cho khách hàng có số tiền là bội số của mệnh giá trái phiếu, có sản phẩm trái phiếu áp dụng mức tối thiểu số tiền tham gia là 100 triệu đồng, 200 triệu đồng, có sản phẩm áp dụng giá mua trái phiếu với số tiền dưới mệnh giá, hoặc trên mệnh giá, bằng mệnh giá (ví dụ: Mệnh giá thấp nhất của trái phiếu là 100.000 VNĐ/Trái phiếu).
Theo quan sát của người viết, Khách hàng có khoản đầu tư từ 01 triệu đồng có thể tham gia vào sản phẩm đầu tư trái phiếu hiện có trên thị trường.
2. Khẩu vị rủi ro ở mức trung bình
Theo quy định của các văn bản hiện hành, doanh nghiệp được phép phát hành trái phiếu phải có lãi năm tài chính liền kề trước năm phát hành trái phiếu. Ngoài ra đơn vị tư vấn/bảo lãnh phát hành đã phải trải qua bước thẩm định doanh nghiệp.
Một lợi điểm nữa là kỳ hạn nắm giữ trái phiếu của Khách hàng mang tính linh hoạt và thường nhỏ hơn kỳ hạn thực sự của trái phiếu. Vì vậy nhà đầu tư có thể yên tâm đầu tư mà không phải lo lắng và theo dõi thường xuyên giống như đầu tư cổ phiếu.
Có mức lãi suất thực nhận kỳ vọng cao hơn lãi suất của các sản phẩm tiết kiệm của ngân hàng, mà không phải lo lắng khi lãi suất ngân hàng có sự biến động: tiết kiệm thông thường, tiết kiệm bậc thang, tiết kiệm trực tuyến….(lãi trái phiếu thực nhận: số tiền lãi sau khi đã trừ đi thuế thu nhập cá nhân, phí chuyển nhượng – nếu có).
