Tâm Lý Đám Đông Trong Thị Trường Tài Chính
Trong thế giới tài chính, thị trường có thể được hình dung như những đám đông lớn lỏng lẻo, nơi các thành viên đặt cược vào sự biến động của giá cả – liệu giá sẽ tăng hay giảm. Mỗi mức giá được hình thành từ sự đồng thuận của đám đông vào thời điểm đó, và các nhà giao dịch đang thực chất đánh cược vào sự biến đổi tâm lý của đám đông trong tương lai. Thị trường dao động giữa sự hy vọng và sợ hãi, giữa thái độ thờ ơ và trạng thái lạc quan hoặc bi quan.
Điều đáng lưu ý là phần lớn các nhà giao dịch không tuân theo kế hoạch giao dịch của họ. Khi bị cuốn vào cảm xúc của đám đông, họ dễ dàng lệch khỏi chiến lược ban đầu và thường dẫn đến thua lỗ. Bởi vì mỗi quyết định giao dịch chịu ảnh hưởng từ một đám đông mà họ không kiểm soát được, giá trị của lệnh có thể thay đổi đột ngột. Điều duy nhất mà các trader có thể làm là quản lý lệnh của mình và quyết định khi nào là thời điểm thích hợp để vào và thoát khỏi thị trường.
Sự Cuốn Hút Và Nguy Hiểm Của Đám Đông
Khi tham gia giao dịch, hầu hết các nhà đầu tư đều cảm thấy lo lắng. Quyết định của họ trở nên mơ hồ khi gia nhập đám đông, và điều này khiến họ dễ dàng mắc sai lầm khi cảm xúc chi phối hành động. Một minh chứng nổi bật về hiện tượng này là Hội chứng Hoa Tulip tại Hà Lan vào thế kỷ 17. Khi cơn sốt hoa tulip lan tỏa, mọi người đều tin rằng giá trị của hoa sẽ tiếp tục tăng mãi mãi. Tuy nhiên, khi bong bóng vỡ, rất nhiều người lâm vào cảnh khốn đốn.
Cuốn sách “The Crowd” của Gustave LeBon mô tả rằng khi con người gia nhập vào đám đông, họ không còn suy nghĩ độc lập như trước. Họ hành động theo tâm lý tập thể, dễ bị cuốn theo cảm xúc thay vì lý trí. Điều này lý giải tại sao những trader thành công là những người giữ vững tư duy độc lập, không để cảm xúc hay đám đông chi phối quyết định của họ.
Sự An Toàn Của Đám Đông Và Tính Nguy Cơ Của Thị Trường
Từ thời tiền sử, con người đã gia nhập các nhóm để đảm bảo sự an toàn. Điều này có thể giải thích cho bản năng tìm kiếm sự an toàn và dựa dẫm vào các nhóm, các nhà lãnh đạo mạnh mẽ khi gặp phải bất ổn. Trong thị trường tài chính, điều này cũng đúng khi hầu hết các nhà đầu tư tìm kiếm lời khuyên từ các chuyên gia khi họ cảm thấy lo lắng về những biến động của giá cả. Tuy nhiên, sự bất ổn tài chính không giống như đối mặt với một mối đe dọa vật lý, nhưng rủi ro về tài chính có thể khiến nhiều nhà giao dịch hoang mang, dễ dàng bị ảnh hưởng bởi đám đông và đánh mất sự kiểm soát.
Giữ Vững Lập Trường Và Chiến Lược Giao Dịch
Điều quan trọng trong giao dịch tài chính là giữ được sự bình tĩnh và tuân thủ kế hoạch đề ra. Khi gia nhập thị trường, trader dễ bị ảnh hưởng bởi tâm lý đám đông, cảm xúc như sự phấn chấn khi giá đi theo hướng mong muốn hoặc chán nản khi giá đi ngược lại. Những lúc như vậy, trader thường có xu hướng đưa ra các quyết định sai lầm như gia tăng lệnh thua hoặc đảo ngược giao dịch mà không tuân theo chiến lược ban đầu.
Trader cần nhận thức rõ ràng về tác động của đám đông và tự bảo vệ mình bằng cách tuân thủ kế hoạch giao dịch đã được lập trước đó. Sự thành công trong giao dịch không đến từ việc chạy theo đám đông mà từ việc giữ vững lập trường, suy nghĩ độc lập và quản lý rủi ro hiệu quả.
Thị trường tài chính luôn tồn tại những đám đông biến đổi thất thường, và không có gì đảm bảo rằng trader sẽ chiến thắng khi chạy theo tâm lý đám đông. Để tồn tại và thành công, trader cần học cách kiểm soát cảm xúc, tránh bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài và duy trì sự độc lập trong các quyết định giao dịch của mình. Như một lời khuyên cổ điển trong giao dịch: “Hãy cắt lỗ khi cần và không bao giờ tranh cãi với đám đông.
(Theo The New Trading For a Living, Tiến sĩ Alexander Elder)
Xem thêm:
